کارگاه آموزشی شیوه های تجهیز منابع مالی در سازمانهای مردم نهاد

شیوه های تجهیز منابع مالی در سازمانهای مردم نهاد

کارگاه تخصصی سازمانهای مردم نهاد

5/11/1392 – محل برگزاری: بیرجند - موسسه امام علی (ع)

تسهیلگر: محمدجواد متولی

قسمت اول

قسمت اول :

مواد موردنیاز تسهیلگر: اسلایدها، لپ تاپ، پروژکتور، چسب کاغذ، قیچی، کاغذ رنگی، فلیپ چارت، ماژیک وایت بورد در چند رنگ متفاوت، چند جعبه چوب کبریت،

شروع کارگاه با روشی متفاوت برای معارفه شرکت کنندگان در این کارگاه آغاز شد. روش معارفه به این شیوه بود: بر روی برگه های زرد رنگی که استاد برش زده بود تفریبا در اندازه 10 سانتی متر در 8 سانتی متر شرکت کنندگان به 3 سوال پاسخ دادند. این 3 سوال از این قرار بود:

هر فرد برای معرفی خود باید پاسخ سوالات بالا را بر روی برگه های معارفه می نوشت. برای سوال اول این توضیح لازم است به عنوان مثال فردی به نام محمد می نویسد: "من محمد هستم و مثل حرف اول اسمم مهربان هستم". در جای خالی دوم باید یک ویژگی مثبت از خود را براساس حرف اول اسمش بنویسد. در این کارگاه هم همه شرکت کنندگان براساس راهنمایی و توضیحات آقای متولی به معرفی خود و پاسخ به سوالات بالا پرداختند.

لازمه اجرای این مرحله پاسخگویی در 5 دقیقه بود که از سوی آقای متولی اعلام گردید.

وقتی حاضرین جلسه به سوالات پاسخ دادند. استاد برگه ها را جمع کرد و بین شرکت کنندگان در کارگاه تقسیم نمود و این توضیح را هم دادند که : "این برگه ها به خودتان برمی گردد ؛ به صورت رندومی. اگر برگه خودتان به خودتان رسید به من اشاره کنید که برگه را از شما بگیرم. باید همه شرکت کنندگان به این 3 سوال پاسخ دهند و برگه ها را تحویل دهند".

مرحله بعد حاضرین باید به هر شیوه ای که می خواهند 1- برگه خود را که در دست شخص دیگری می باشد پیدا کنند. 2- صاحب برگه ای که در دست خودشان می باشد را پیدا کنند و نام و نام خانوادگی وی و سازمان غیردولتی که در آن فعالیت می کنند را بپرسد.

شرط زمانی این مرحله هم 5 دقیقه بود که آقای متولی اعلام کردند. به همین ترتیب حاضران در این کارگاه از جای خود برخاستند و به دنبال برگه معرفی خود و صاحب برکه ای که در دست خودشان بود ، گشتند.

زمانی که ما در حال پیدا کردن برگه مان بودیم آقای متولی بیکار نبود و مشغول اماده کردن وسایل دیگر آموزشی بود. ایشان موزیک بی کلام و ملایمی را گذاشته بودند. 2 برگه بزرگ را بر روی دیوار چسباندند و برروی هر کدام از آنها نوشتند: "انتظارات" و "به چه چیزی پول می دهم؟"

مرحله بعد که نتیجه فعالیت های بالا و از اهمیت ویژه ای برخوردار گردید این بود که آقای متولی پرسید: چه کسی حاضر است صاحب برگه ای را که در دست دارد را براساس نوشته هایش در برگه معرفی کند؟ چند نفر داوطلب شدند.

خانمی شروع به معرفی شخصی کرد که برگه اش در دستش بود. فردی که خانم در حال معرفی اش بود باید از جای بر می خاست و آماده می بود که به خواندن برگه ای که در دست داشت بپردازد. این کار ادامه پیدا می کرد تا همه ی افراد به این شکل معرفی شوند. نکته ی مهم این جا بود که هر برگه ای که خوانده می شد ؛ آقای متولی، گلید واژه و نکته ای را از آن می گرفت و بر روی فلیپ چارتها می نوشت. این نکات از سوال های 2 و 3 گرفته می شد. همان سوالهایی که ما درباره ویژگی سازمان مردم نهاد برای کمک منابع مالی به آنها و انتظار از این کارگاه پاسخ داده بودیم.

نتیجه این مدل معارفه شرکت کنندگان 2 برکه پر از ویژگی های خاص بود که خود شرکت کنندگان به آنها اشاره کرده بودند و در این روش از سوالها، استخراج شده بود.

انتظارات: صداقت – بومی سازی مطالب – قوانین سازمانهای مردم نهاد را بیان کند – افزایش یادگیری – کمک های بلاعوض – افزایش دانش (علمی و عملی) – آشنایی بیتشر – موثر باشد – پاسخ به سوالات – رسیدن به اهداف کارگاه – بالا بردن دانش در منابع مالی – آشنایی با دیگران – پاسخ به نیازهای سمن – بیان خوب و موثر مطالب – راه حل مشکلات موجود – رفع نیازهای موسسه – انتظار کمک مالی – جواب مسوولان را بدهیم

به چه چیزی پول می دهم: صداقت – شفاف سازی - بهبود فرهنگ – پویایی – امانت داری – کارشناس مالی – تخصص – خدمات درمانی – سودآوری – اعتبار / موفقیت – نظم / برنامه – عدالت – مبتنی بر نیاز – تغییر – قانون مداری – اهداف عملکرد – خلاقیت – مردم نهاد – مشارکت –

آقای متولی در پایان معرفی شرکت کنندگان با اشاره به برگه ی به چه چیزی پول می دهم گفت: اگر این تابلو در سازمان شما نصب شود آینه ی شما و کار شما در سازمان است.

(اشاره ای به قوانین فرآیند کارگاه: موبایلها بی صدا یا خاموش – مدیریت زمان – بحثها دوطرفه نباشد

اشاره ای  به اهداف دوره

اشاره ای به بخش اول کارگاه آموزشی)

تقسیم بندی حاضرین در 4 گروه. برای این کار اقای متولی از شرکت کنندگان پرسیدند اسم 4 بنای تاریخی معروف شهرتان را بگویید. نتیجه این شد که 1.عمارت کلاه فرنگی 2. عمارت اکبریه 3. مدرسه شوکتیه 4. قلعه بیرجند. بر همین اساس آقای متولی از افرادی که در نزدیکی شان ایستاده بود، خواست که از 1 تا 4 شروع به شمردن کنند و همین ترتیب را ادامه دهیم تا همه افراد به عددی از 1 تا 4 برسند. این تقسیم بندی لازمه کارگروهی بود که در ادامه به آن می پردازم.

انجام کارگروهی 1:

گروه های 1 تا 4 در 4 گوشه مختلف سالن دایره ای را تشکیل داده و برای پاسخ به 3 سوال بحث و گفتگو کردند. سوالها از این قرار بود: 1- تجهیز منابع مالی در چه شاخص هایی باید باشد 2- تجهیز منابع مالی را تعریف کنید 3- انواع کمک ها در یک سازمان مردم نهاد از لحاظ نوع کمک نه منابع کمک را بیان کنید.

مثال پاسخ های گروه شماره 3: جواب سوال 1: ایجاد اعتماد سازی – تعریف شناخت راه های هزینه کرد با توجه به اهداف سمن – ارایه گزارشها – شفاف سازی

جواب سوال 2: شناسایی منابع، برنامه ریزی، جذب منابع ، ساماندهی

جواب سوال 3: کمک های مادی: مادی و جنسی - کمک های معنوی: آموزشی، مشارکتی ، همیاری

بحث در خصوص نتایج کارگروهی: برگه هایی که گروه ها تهیه کرده بود بر روی زمین گذاشته شد و براساس نتایج نوشته شده بر روی برگه ها آقای متولی به توضیح بیشتر در رابطه به سوالات پرداختند.

آقای متولی همچنین با اشاره به اینکه آیا می دانید چرا برگه ها را بر روی دیوار نچسباندیم و بر روی زمین قرار دادیم؛ در رابطه با تکنیک "دموکراسی روی میز" هم کمی توضیح دادند. وی گفت: در این تکنیک همه داریم از یک زاویه به نتایج نگاه می کنیم. بر روی این برگه ها و کاغذها اشراف کامل داریم. در همه جا می توان این تکنیک را انجام داد. حتی نیاز به کاغذ هم نیست در جایی مثل یک روستا افراد بر روی زمین می نشینند و نتایج بحث ها را بر روی خاک می نویسند و طرحهای اولیه را می کشند. ...

اصطلاحاتی درباره کمک های مالی و انواع آن:

تجهیز منابع بر اساس 3 شاخص: 1- جذب منابع مالی 2- افزایش منابع مالی 3- تداوم منابع مالی

پله ی اول تجهیز منابع، جذب منابع است . در مرحله ی شروع فعالیت به چشم می خورد.

پله ی دوم تجهیز منابع، افزایش منابع مالی است. هر سازمان در طی مدتی که فعالیت می کند طرح و پروژهای بیشتری را انجام می دهد و نیاز به منابع مالی بیشتری هم دارد.

پله ی سوم تجهیز منابع، تداوم منابع مالی است. سازمان مردم نهاد دنبال پایداری است. دارایی ثابت باید داشته باشد. باید بداند که در 5 سال فعالیت خود "اینقدر" درآمد و دارایی ثابت دارد و ...

اهداکننده : Donor

اهدا کننده کمک (مالی، اجناس، خدمت) بخشی از دارایی خود را اهدا می کند. اهدا کننده فرد است یا سازمان است. اهداکننده می تواند محلی باشد یا ملی باشد و یا بین المللی.

مهمترین منبع شما برای کسب منابع مالی از اهداکنندگان سازمانی و یا حتی بین المللی ، اساسنامه موسسه تان می باشد. هر سازمانی دارای یک شماره ثبت است. براساس اصل 144 قانون گه به واگذاری خدمات دولتی به بخش خصوصی اشاره می کند می توان به چانه زنی با سازمانها پرداخت.

2 نوع کمک در سازمان های مردم نهاد داریم:

1-    کمک بدون محدودیت: Unrestricted Grants

این نوع کمک می تواند برای هر هدفی صرف شود و در مصرف ان انعطاف پذیری وجود دارد.

این نوع کمک مشکلترین نوع دریافت کمک مالی است.

در این زمینه ی کمک، مهمترین موضوع اعتماد سازی است.

سازمان شما باید مورد اعتماد اهداکننده منابع مالی باشد.

اگر سازمان ما از اهداکنندگان اینگونه کمک هایی را می گیرد سعی کنید اعتماد آنها را از دست ندهید.

2-    کمک های محدود (محصور) : Restricted Grants

این نوع کمک ها باید تنها صرف ان چیزهایی شود که در پروژه آمده است.

گاهی اهدا کننده نحوه مصرف ان را تعیین می کند.

در ایران ، در سازمانهایی که خیریه هستند بیشتر کمک های بدون محدودیت و در سازمانهایی که با موضوع سلامت، درمان، محیط زیست، زنان و ... کار می کنند بیشتر کمک های محدود انجام می شود. مردم بیشتر دوست دارند که خیریه کار کنند نه برنامه های توسعه ای . این موضوع با فرهنگ ایرانی عجین شده است.

ادامه دارد...