شاه اسماعیل صفوی

شاه اسمعیل صفوی مشهور به بهادر پسر سلطان حیدر و عالم شاه بیگم دختر اوزن حسن است که در892 هجری قمری متولد شد. وی هنگامیکه پدرش درسنه 893 درجنگ با شروانشاه و آق قویونلوها کشته شد بیش از یکسال نداشت. لذا شاه اسمعیل و دوبرادرش در دست سلطان یعقوب پسر اوزون حسن آق قویونلو گرفتار و اسرگشتند ولی چون مادرآنها خواهر یعقوب بود آن سلطان از ریختن خون ایشان درگذشته آنانرا به استخر فارس تبعید کرد.
شاه اسمعیل در13 سالگی ریاست مریدان صفوی را بدست آوردودرسنه 907 هجری قمری درشهر تبریز به تخت سلطنت ایران نشست و تاج شاهی برسرنهاد. این پادشاه مذهب شیعه ی جعفری اثنی عشری را مذهب رسمی ایران قرارداد.شاه اسمعیل برای حفظ انتظام و ایجاد قواء انتظامی سپاه معروف قزلباش را تشکیل داد که عبارت بودند از هفت ایل: شاملو- استاجلو- بهارلو- ذوالقدر- قاجار- افشار- تکل لو.از جنگهای معروف شاه اسمعیل می توان جنگ چالدران را نام برد. دراین جنگ چون سپاه عثمانی مجهز به توپ و تفنگ بودند سپاه ایران شکست فاحشی خورد و جنگ بنفع سلطان سلیم پادشاه عثمانی تمام شد. از جنگهای دیگر این پادشاه می توان به ترتیب: جنگ بات فرخ سیار شیروانشاه معروف بجنانی(906) جنگ با الوند بک در شرور(907). جنگ با سلطان مراد آق قویونلو نزدیک همدان(908) و جنگ با شیبک خان نزدیک مرو(916) را نام برد.
دربار شاه اسمعیل کانون هنرمندان وشاعران بود. از جمله می توان مانی شیرازی را که از نقاشان چیره دست زمان بود نام برد.شاه اسمعیل گاهش شعر می سروده و خطائی تخلص می کرده است. این مطلع در تحفه سامی بنام او نوشته شده است.
بیستون ناله ی زارم چو شنید ازجا شد
                      کرد فریاد، که فریاد دگر، پیدا شد
شاه اسمعیل در سراب آذربایجان در روز شنبه 19 رجب سال 930 هجری به بیماری سل یا مرض حصبه در38 سالگی فوت کرد و جنازه اورا به اردبیل ودر مقبره ی شیخ صفی الدین اردبیلی دفن کردند.