ابوعلی سینا

حجه الحق شیخ الرئیس شرف الملک ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا پزشک و فیلسوف و نویسنده ایرانی که مقام وزارت داشت وبین سالهای 363 تا373 هجری در خورمیثن از حوالی بخارا متولد شد. پدرش عبدالله اهل بلخ بود و مادرش ستاره نام داشت.
ابوعلی ابتدا در بخارا پرورش یافت و در ده سالگی قرآن و بسیاری از علوم آدب را آموخت و منطق و اقلیدوس والمجسطی را نزد عبدالله الناتلی که از رجال مشهور قرن چهارم بود آموخت.
پس از آن به مطالعه علم الهی و طبیعی و طب و ریاضی پرداخت و در 18 سالگی از تحصیل علوم فارغ شد و براثر معالجه نوح بن منصور سامانی به دربار سامانیان راه یافت و چون کار سامانیان براثر غلبه آل افراسیاب آشفته شد به گرگان پایتخت امراء مامونیه خوارزم رفت و خدمت خوارزم شاه علی بن مامون محمدرسید و نزد او تقرب یافت. و سپس از آنجا به ری و همدان رفته و حدود نه سال در همدان ماند و براثر معالجه مرض قولنج شمس الدوله دیلمی پسر فخرالدوله دیلمی به دربار او راه یافت وپس از چندی به مقام وزارت رسید. بعد از شمس الدوله در زمان پسرش به اتهام مکاتبه با علاء الدوله کاکویه به زندان افتاد.و پس از رهائی از زندان به اصفهان رفت وبه خدمت علاء الدوله کاکویه درآمد و همه جا در سفر و حضر و حتی درسفرهای جنگی با اوبود تا اینکه درسال428 با علاء الدوله به همدان رفت ودر آنجا درگذشت و همانجا مدفون گردید.
ابوعلی سینا مردی نیرومند و زیبا روی و ظریف واز حیث قوای جسمانی بکمال بود، وبراثر نیرومندی از کار احساس خستگی نمی کردو شبها تا دیرگاه به نگارش کتاب و رسالات اشتغال می ورزید و درعین حال از صرف قوای جسمانی هم امتناعی نداشت.
آثار ابوعلی سینا بسیار متعدد استودرحدود 240 کتاب و رساله از او نام می برند که بسیاری از آنها به زبانهای مختلف ترجمه شده است. از معروف ترین آثار ابوعلی می توان کتاب شفا، قانون، اشارات، نجات و دانشنامه علائی را نام برد.
ابوعبداله جوزجانی شاگرد شیخ می نویسید:
قوای طبیعی شیخ زیاد و مزاجش قوی بوده و مباشرت بازن بسیارمی نموده وبدین وسیله بمرض قولنج مبتلا شده است وبالاخره در اثر حقنه، جراحت در امعایش پیداشده وبواسطه سیرارد و حالت صرعی برقولنج اضافه شده وبالاخره بعلت شقاوت کاری غلامانش که تریاک زیادی عمداً در دوایش داخل کرده بودند انحراف مزاج شدت نمود وروز جمعه اول رمضان سال 428 هجری قمری وفات یافت. شیخ علاوه بر استادی در فی جواب المسائل الثلث، آداب العرب و الفرس، جاویدان خرد واز مهمترین آثارش تجارب الامم در تاریخ است.ابوعلی مسکویه، در روز 9 ماه صفر سال 421 هجری قمری وفات یافته و درتخت پولاد اصفهان مدفون گردیده است.