امیر کبیر
میرزا تقی خان فراهانی «امیر کبیر» یکی از بزرگترین و مشهورترین رجال سیاسی ایران در دوره قاجاریه، که می توان اورا نظیر خواجه نظام الملک ورشیدالدین فضل الله دانست. میرزاتقی خان در سال 1222هجری قمری تولد یافت. پدرش کربلائی قربان اصلاً از اهالی فراهان وطباخ میرزا ابوالقاسم قائم مقام بوده و درخدمت او میزیسته است.
امیرکبیر درکودکی بسیار باهوش و زیرک بود،از اینرو مورد توجه قائم مقام قرار گرفت. وقتیکه محمدشاه رحلت نمود،وی ملقب بوزیر نظام بود،بزودی وسائل برگشت ناصرالدین شاه را از تبریز به طهران فراهم کرد وبقدری لیاقت بخرج داد و شخصیتش بحدی ناصرالدین شاه را جلب کرد که بین راه ملقب به امیرنظام گشت. پس از ورود بطهران وجلوس ناصرالدین شاه، امیرنظام ملقب به اتابک اعظم گشته منصب صدرات یافت ورتق و فتق کلیه امور مملکت دردست اوقرارگرفت(1264)، و شاهزاده خانم عزت الدوله خواهر ناصرالدینشاه را بزنی گرفت.
تحولات بزرگی در زمان وی در تمام شئون سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و نظامی و اجتماعی مملکت حاصل شد.از جمله سنگ بنای مدرسه ی دارالفنون در اوائل سال 1226 هجری قمری بدست وی گذاشته شد. دارالفنون در بدو تاسیس به هفت شعبه ی ذیل تقسیم شده بود:پیاده نظام، سواره نظام،توپخانه، مهندسی، طب و جراحی، دواسازی، معدن شناسی. معلمین اغلب قسمتها از اروپا استخدام شده بودند.اصلاحات بزرگی و مهمی که بدست این وزیر لایق شده بود، دشمنان سرسخت وبا نفوذی در داخل و خارج ایران برای وی فراهم کرد، تا بجائی که نزد شاه جوان قاجار از وی به سعایت پرداختند. تا بالاخره امیرکبیر در روز پنجشنبه ی 20 محرم سال 1268 هجری قمری از مقام صدرات عظمی و روز سه شنبه 25 محرم همان سال از سایرمشاغل، عزل و به کاشان تبعید گردید وپس از چهل روز که در کاشان بحال تبعید بسر برد، در روز دوشنبه ی 18 ربیع الاول سال 1268 هجری مطابق با 19 دی ماه 1230 خورشیدی درسن 46 سالگی درحمام باغ فین کاشان بقتل رسید. کسی که مامور انجام دادن این جنایت فجیع و فراموش نشدنی بود، حاجی علی خان مراغه ای اعتماد السلطنه فراشباشی نام داشت.امیرکبیر در دوران حیات خود خدمات شایانی برای کشور ما انجام داد. نشر روزنامه وقایع اتفاقیه، ایجاد ضرابخانه ، ساختن اولین خط راه آهن، ساختن کارخانه های بلور سازی، شکرریزی، چراغ گاز از جمله اقدامات مهم وی می باشد.
پی نوشت:
محمدرضا زهتابی،شخصیت های نامی ایران، نشر پدیده، 1347.
نوشتن دیدگاه